W świetle obecnie obowiązujących przepisów prawa, komornik sądowy przy pierwszej czynności egzekucyjnej zobowiązany jest doręczyć dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji. Ponadto, wraz z zawiadomieniem o którym mowa powyżej, komornik sądowy zobligowany jest doręczyć dłużnikowi odpis tytułu wykonawczego. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Katalog tytułów egzekucyjnych wymienia art. 777 §1 k.p.c. (przykładowo może to być prawomocny nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (lub nakazowym) wydany przez referendarza sądowego działającego w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach albo w jakimkolwiek innym sądzie rejonowym lub okręgowym).
W praktyce bardzo często dzieje się tak, że dłużnik otrzymując od komornika sądowego zawiadomienie o wszczęciu egzekucji wraz z odpisem tytułu wykonawczego, po raz pierwszy dowiaduje się, że przeciwko niemu toczyło się postępowanie sądowe. Jak w takiej sytuacji powinien zachować się dłużnik? Otóż, wpierw powinien on ustalić okoliczności, z powodu których nie wiedział o prowadzonym przeciwko niemu postępowaniu. Dysponując wiedzą na temat sygnatury sprawy oraz sądu przed którym toczyło się postępowanie (co wynika z treści zawiadomienia o wszczęciu egzekucji) dłużnik powinien umówić się w sądzie właściwym na przeglądanie akt sprawy. Oczywiście, może on zlecić prowadzenie sprawy także fachowemu pełnomocnikowi tj. radcy prawnemu czy adwokatowi, którzy za dłużnika podejmą odpowiednie czynności, na podstawie udzielonego im stosownego pełnomocnictwa. Warto zwrócić uwagę, że na obszarze każdego miasta, w tym także w mniejszych miejscowościach np. na obszarze  miasta Tarnowskie Góry czy miasta Bytom działa wiele kancelarii radcowskich oraz adwokackich świadczących pomoc prawną.
Do dwóch najczęściej spotykanych przyczyn z powodu których dłużnik  nie posiadał wiedzy o toczącym się uprzednio przeciwko niemu postępowaniu sądowym jest po pierwsze, fakt uznania korespondencji za skutecznie doręczoną, a to wskutek jej podwójnego awizowania, która doręczona została na błędny bądź nieaktualny adres zamieszkania; po drugie, dokonanie doręczenia zastępczego jednej z osób wymienionych w art. 138 k.p.c., która pomimo, że była do tego zobowiązana,  nie oddała pisma adresatowi (dłużnikowi). Podkreślić przy tym wszakże trzeba, że zaistnienie powyższych sytuacji nie pozbawia dłużnika możliwości ochrony jego praw i interesów.
W pierwszym z powołanych przypadków dłużnik ma prawo bowiem wnieść środek zaskarżenia (przykładowo sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez referendarza sądowego działającego w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach) wykazując, że w rzeczywistości nie doszło do skutecznego doręczenia mu korespondencji sądowej. Doręczenie w sposób przewidziany w art. 139 § 1 k.p.c. może być bowiem uznane za dokonane jedynie wówczas, gdy przesyłka sądowa została wysłana pod aktualnym adresem oraz imieniem i nazwiskiem odbiorcy, a takim niewątpliwie nie jest doręczenie na błędny lub nieaktualny adres. Tym samym, w rzeczywistości bieg terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty nie rozpoczął się. Warto przy tym mieć na względzie, że fakt zameldowania osoby fizycznej w określonym lokalu nie przesądza o jej miejscu zamieszkania, albowiem miejsce zameldowania jest kategorią prawa administracyjnego i może być traktowane jedynie jako wskazówka. W omawianym przypadku zasadnym jest także wniesienie przez dłużnika w terminie tygodniowym od  dnia otrzymania od komornika sądowego zawiadomienia o wszczęciu egzekucji - zażalenia na postanowienie sądu o nadaniu klauzuli wykonalności, ze względu na fakt, iż nadanie tejże klauzuli było przedwczesne.
Jeśli chodzi natomiast o drugą z wyżej wymienionych sytuacji, to dłużnik ma prawo do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia środka zaskarżenia ( przykładowo sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez referendarza sądowego działającego w Sądzie Rejonowym w Tarnowskich Górach) w terminie tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu, dokonując jednocześnie czynności procesowej (tj. składając wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu  - środek zaskarżenia (np. sprzeciw od nakazu zapłaty). Doręczenia przewidziane w art. 138 k.p.c. oparte są na domniemaniu, że pismo sądowe dotarło do rąk adresata i że w ten sposób doręczenie zostało dokonane prawidłowo, przy czym domniemanie to może być przez stronę obalone - adresat może bowiem dowodzić, że pisma nie otrzymał i o nim nie wiedział, gdyż osoba, której pismo doręczono zastępczo, nie oddała mu pisma. Nadmienić przy tym należy, że zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia.
Sporządził: radca prawny Monika Zielony z Kancelarii Radcy Prawnego w Tarnowskich Górach.